? Astrofotoğrafi

   Astrofotoğrafçılık astronomiyle uğraşan herkesin yakından ilgilendiği bir hobidir. Çünkü teleskopla bir nesneyi incelerken onu fotoğraftaki kadar güzel renkli ve kaliteli göremezsiniz. Bunun nedeni gökyüzündeki nesnelerin fotoğraflarının uzun poz süreleri ile çekilmesidir. Bir insan gözü 1/8 ile 1/4 saniye arasında bir süre ışık biriktirebilir. Oysaki bir fotoğraf filmi için belli bir üst sınır yoktur. Farklı dalga boylarındaki ışıkları geçiren filtreler kullanılarak gözün görme kapasitesinin çok dışında fotoğraflar çekilebilir. Fotoğraf çekerek yeterince uzun bir pozlama süresi verilebildiğinde, normalde görülmeyen gök cisimleri de görülebilir hale gelebilir Güzel gök cismi fotoğrafı çekebilmek için çok yüksek büyütmeli teleskoplara ihtiyaç yoktur. Önemli olan poz süresince fotoğraf makinesini dünyanın dönüş eksenine paralel ve aynı hızda çevirmektir. Fotoğrafın kalitesi için fotoğraf makinesine bağlanan teleskopun büyütme gücü arttıkça bu paralel hareketin de duyarlılığını arttırmak gereklidir. Sadece fotoğraf makinesinin objektifini kullanarak çok başarılı fotoğraflar çekmek mümkündür. Astronomi fotoğrafçılığına başlangıç için bir 35 mm refleks fotoğraf makinesi film olarak ta 400 asa diapozitif film yeterlidir.

Neden Astrofoğrafi?

   Çoğu zaman fotoğrafları anı olarak saklarız, mutlu bir anımızı ölümsüzleştirmektir amacımız. Peki neden gökyüzünü fotoğraflıyoruz? Orda değişen çok fazla şey olmasa gerek. Çeşitli nedenlerimiz var tabi ki.

    Detay görebilmek önemlidir. Herhangi bir nebulayı (birkaçı hariç) çıplak gözle göremeyiz, gördüklerimiz ise bulanık noktalardan ibarettir. Biraz teknolojiden yararlanalım ve bir teleskopla bakalım. Teleskopumuzun büyüklüğüyle orantılı olarak görebildiğimiz nebula sayısı artacaktır, o bulanık noktada biraz büyüdü tabi ki. Ama hala göremediklerimiz var, bir nebulaya teleskopla baktığımızda sadece nebulanın parlak merkezini görebiliriz. Aynı nebulanın uzun süreli bir fotoğrafını aldığımızda ise nebulanın açısal boyutunun poz süresiyle orantılı olarak büyüdüğünü fark ederiz. Gerçek açısal boyutunu tespit ederek bu nebulayla ilgili detayları daha net görebiliriz.

    Pek çok insan teleskopla ilk Ay'a bakmıştır, bende ilk defa Ay'a bakmış ve hayran olmuştum. Fotoğraflarını her yerde gördüğüm derin uzay cisimlerini görmek istedim, fakat sonuç hüsran oldu benim için. "peki, nerde o fotoğraflarda gördüğüm heyecan verici renkler, burada sadece bulanık bir nokta var!" demiştim. Böyle bir manzaranın keyfini çıkarmak için garip pozisyonlara girerek teleskopu titretmeden zar zor bakmak yerine ben fotoğraf çekmeyi tercih ediyorum.

Gökyüzü fotoğrafçılığı bilimsel mi?

     Astrofotoğrafçılığın başlangıcı fotoğraf plaklarıyla olmuş, bildiğimiz 35mm filmlerden çok daha büyük olan bu plaklarla gökyüzünün farklı bölgelerini fotoğraflamış bilim adamları, "uzun poz süresi verdiğimizde daha sönük gökcisimlerini görebiliriz" demişler ve bu sayede teleskop kullanarak dahi göremediğimiz ya da gözden kaçırdığımız pek çok sönük yıldız ve galaksi keşfedilmiş.

    "Gökyüzündeki en ufak hareket farklı zamanlarda çekilen iki fotoğraf karşılaştırıldığında ortaya çıkmalı!" demişler daha sonra. Kuyrukluyıldızlar, asteroidler ve gezegenler kendilerini hemen belli etmişler.

     O zamanlarda bu tür fotoğrafları analiz edecek bilgisayar sistemleri olmadığı için farklı metotlar üretmişler. Bu tür çalışmalarda incelenen negatifin kendisidir yani gökcisimleri şeffaf zemin üzerinde siyah noktalar olarak dururlar. Farklı zamanlarda çekilen iki fotoğrafın birine sağ, diğerine sol gözle bir makine yardımıyla bakarsak yıldızdaki en ufak değişim 3. boyut olarak kendini gösterecektir.

    1987A adlı süpernovada fotoğrafik yöntemlerle tespit edilmişti. Hareketli cisimleri bulmak için kullanılan yöntem aslında çizgi filmlerde kullanılan yöntemin ta kendisidir. İki ya da daha fazla kare arka arkaya hızlı bir şekilde hareket ettirildiğinde sabit zemine (yıldızlara) göre hareketli olan kuyrukluyıldızlar, asteroidler ve gezegenler yörüngelerini tespit etmemize yardım edecek şekilde hareket edeceklerdir.

    Günümüzde kullanılan CCD teknolojisinin de temelinde astrofotoğrafçılık vardır. Bu teknolojide uzun süreli pozlar alınır. Tek farkı görüntünün, foton toplama kapasitesi olan fotoğraf plağı yerine; piksel duyarlılığı fazla olan sensörler üzerine düşmesidir. Bu sayede görüntü elektronik ortamda bilgisayarlar sayesinde analiz edilir.

Kaynak:
        Halit Mirahmetoğlu

Tarih
İsim
Teleskop
CCD
Pozlama
Filtre